Biddacidru. "Lunis in su Tzínema" 15 de Abrili 2024 : “Una questione d'onore” de Luigi Zampa.
Lunis 15 de Abrili, in Biddacidru, in sa Mediateca comunali, bia Parrocchia 190, h. 16:00 ddoi est su de 4 atóbius de su labboratóriu culturali in Língua Sarda “Lunis in su Tzínema.
Su film chi faint a biri est “Una questione d’onore”, unu film de su 1965 dirígiu de Luigi Zampa cun sa partitzipatzioni de Ugo Tognazzi.
Est girau de unu totu in Sardigna, contat s’istória de Efísiu Mulas (Ugo Tognazzi), unu giorronnaderi chi bivit de trabballeddus, s’istória sua si intritzat cun una disamistadi centenària intra de duas famíllias.
Zampa portat a su màssimu de s'istrambóticu, de sa caricadura sa creatzioni etnotzentrica italiana de una Sardigna esótica, abbitada de genti primitiva cun traditzionis istramboticas. S’aciunta de su delitu de onori a sa sitziliana a una série de istereòtipus de orígini sarda arricat, in manera originali e arbitrària, su repertóriu clàssicu de bandidus, pastoris, distamidadis, cantus, baddus, festas, bistiris traditzionalis, nuraxis, paesàgius desertus. Segundu calincunu custu est dèpiu a su fatu chi su film fiat istétiu pentzau po sa Sitzília, aintru de sa série de acunsentimentu asuba de is delitus de onori ma chi problemas produtivus iant fatu trentziri sa produtzioni in Sardigna.
Sa pellicula iat iscadenau inchietadura profunda in totu s’Ísula. A s’anteprima de su film in su tzínema Ariston de Casteddu, in su Friaxu de su 1966, is autoridadis regionalis e tzitadinas presentis iant isbandonau sa sala innantis de s’acabbu, chentza nimmancu abetai s’immàgini de is Fémminas de Durgali a titas in foras chi àcuant s’atori. Sa procura de Casteddu iat decretau su secuestru de su film in totu s’Itàlia, chi perou fiat durau iscéti calincuna cida. Apustis de sa bregúngia ufitziali, fortzis po su burdellu puru chi iant pesau is polémicas, su púbblicu iat torrau a preni is salas tzinematogràficas italianas e sardas puru. Su film cuntendit a “Padre Padrone” e a “Il Figlio di Bakunin”, su títulu de film prus remunerativu de s’istória de su tzínema a tema sardu.
TRAMA
In una bidda de sa Sardigna, is famíllias Sanna e Porcu a bellu a bellu funt isperdendi·si pari-pari po nexi de chistionis bécias. Ma Don Leandro Sanna s'únicu iscampau de sa famíllia sua, po evitai chi Egidiu Porcu ddu afrachit, cumbincit a Efisio, un'ómini onestu, a ddu bociri in càmbiu de s'agiudu po ddu discurpai de unu delitu chi non at cummítiu. Efisio torrau in bidda in ocasioni de una festa, intamis de bociri sa persona inditada, passat sa noti cun sa mulleri. Sa bocidura de Egidio Porcu, cummítia de unu disconnotu, ponit a Efísiu in una positzioni non crara ananti de is paesanus chi no isciendi de sa preséntzia sua in bidda su períodu de sa bocidura, pentzant chi Domenicangela, sa mulleri de Efísiu, siat abarrada príngia de un'istràngiu e pretendint chi Efísiu venghit s'onori suu ma custu, non podendi nai sa beridadi chentza de si biri imputau sa bocidura de Egidiu, tentat de badas de castigai sa mulleri de sa traitoria inesistenti po médiu de intzurtus e certus violentus: dispretziau de totus e, po fintzas de mamma sua e de is fradis de sa mulleri, no essendi capassu de rimediai in calisisiat manera a su disonori ingiustu, ammachiau, apustis de ai ghetau in faci a is cumpaesanus impassíbbilis sa barbaridadi insoru, ferrit a morti sa mulleri innotzenti.
Su film dd'ant girau in logus diferentis de sa Sardigna, intra de custus Orosei, su Monti Corrasi de Ulíana (NU), Sèdilo (OR) e in territóriu de Luras (SS). Is iscenas de Luras dd'as ant giradas in sa Conca di l'Alligria, una Conca fraicata, edifítziu típicu de sa Gaddura ricavau in is grutas naturalis de granitu naradas “Tafoni”. Su logu si agatat acanta de sa ferrovia a usu turísticu Lu Palau – Tèmpiu, percúrria in s'istadi de su Treninu Birdi de sa Sardigna.
Su labboratóriu ddu fait s'assótziu culturali "Sarditinera" in collabboratzioni cun su Comunu de Biddacidru e s'assótziu culturali “SEMM – Sardegna Europa Mediterraneo Mondo”.
Su labboratóriu est a indonu e fait parti de is atividadis culturalis in Língua Sarda de sa Províntzia de su Sud Sardigna chi sa Regione Autònoma de Sardigna finantziat cunformas a sa L.482/99 e a sa L.R. 22/2018.
“Lunis in su Tzínema” est unu labboratóriu chi previdit sa proietzioni de 8 film o cortometràgius de argumentu sémpiri diferenti chi riguardant s'istoria e sa cultura de sa Sardigna. Su film podit èssiri in língua sarda o in língua italiana ma su chi aunit custus 8 atóbius est sa Língua Sarda, difatis is cumentus, is osservatzionis ddus faint totu in sardu.
Giai chi dónnia atóbiu riguardat un'argumentu diferenti, si podit abbitai su labboratóriu/atóbiu chi prus interessat.
Non ddoi at abbisóngiu de si iscriri a su labboratóriu, bastat a si presentai in sa Sala letura de sa Mediateca Comunali dónnia Lunis a is cuatru (16:00).